Không ít người tin rằng chăm sóc da mụn đúng cách là tập trung sử dụng các sản phẩm trị mụn và thâm. Điều này đúng nhưng chưa đủ bởi một quy trình chăm sóc da mụn hiệu quả cần đảm bảo được đầy đủ các yếu tố: giảm mức độ nghiêm trọng của mụn, giúp tổn thương mụn nhanh lành và ngăn hình thành mụn mới. Những gợi ý trong bài viết dưới đây có thể giúp bạn kiểm soát làn da mụn tốt hơn.
Nội dung bài viết
Xây dựng quy trình chăm sóc da mụn cần dựa trên yếu tố nào?
Sai lầm của đa số người bị mụn khi xây dựng quy trình chăm sóc da là không chú trọng vào tiểu tiết. Hầu hết mọi người chỉ lướt qua các đề mục dưỡng da hàng ngày. Họ nghĩ rằng mình đã thực hiện đầy đủ các bước và thấy mất niềm tin khi làn da của mình hoàn toàn không được cải thiện.
Theo các chuyên gia, các bước trong quy trình chăm sóc da mụn cũng tương tự như những loại da khác. Sự khác biệt nằm ở tiểu tiết trong từng quy trình. Để kiểm soát mụn hiệu quả, người bệnh cần xác định rõ những yếu tố sau:
Tính chất da
Xác định tính chất da là quan trọng đầu tiên bạn cần thực hiện. Đây cũng là cơ sở giúp bạn lựa chọn được các sản phẩm chăm sóc da phù hợp với mình. Đa số người bị mụn đều sở hữu làn da dầu. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng mụn trứng cá không xảy ra ở làn da thường hoặc khô.
Bạn có thể xác định loại da của mình bằng cách sử dụng giấy thấm dầu sau 30 phút làm sạch mặt:
- Da dầu: Dầu nhờn rõ ràng trên giấy, lỗ chân lông to đặc biệt là vùng chữ T.
- Da thường: Giấy không rõ vệt dầu nhờn, lỗ chân lông nhỏ.
- Da khô: Không có vệt dầu, da sần sùi và tối màu so với lúc mới rửa mặt xong.
- Da hỗn hợp: Giấy ướt dầu ở vùng trán, mũi, cằm và khô ở vùng má.
Nguyên nhân gây mụn
Xác định nguyên nhân gây mụn giúp bạn lựa chọn được biện pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Tăng tiết dầu thông thường: Khiến lỗ chân lông bị tắc nghẽn, thường gây mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng.
- Rối loạn nội tiết: Thường gây mụn bọc, mụn mủ hay mụn nang ở vùng nửa dưới mặt.
- Tác dụng phụ của thuốc: Thường gặp như thuốc tránh thai, lithium, corticoid,… chủ yếu gây mụn viêm.
- Vi khuẩn: Sự phát triển quá mức và tấn công của vi khuẩn P.acnes là nguyên nhân thúc mụn trứng cá viêm tiến triển.
Đọc bài viết: Tại sao bị nổi mụn sau khi nâng mũi?
Đặc điểm mụn trứng cá
Xác định đặc điểm mụn trứng cá giúp bạn lựa chọn được các sản phẩm trị mụn và thâm phù hợp. Về cơ bản, mụn trứng cá được chia làm 2 dạng gồm:
- Mụn trứng cá không viêm: Bao gồm mụn đầu đen và mụn đầu trắng. Trường hợp này, lỗ chân lông bị tắc nghẽn, nhân mụn hình thành nhưng không có dấu hiệu viêm, sưng đau.
- Mụn trứng cá viêm: Bao gồm các mụn bọc, mụn mủ, mụn nang và các u nang. Mụn trứng cá viêm xảy ra khi lỗ chân lông bị bít tắc và tổn thương dẫn đến viêm.
Ngoài loại mụn trứng cá, bạn cũng cần lưu ý một số đặc điểm khác như:
- Mụn thường xuất hiện vào thời điểm nào?
- Mụn có xảy ra theo chu kỳ không?
- Mụn có gây ngứa, đau hay châm chích không?
- Mỗi đợt mụn thường kéo dài bao lâu?
- Mụn có xuất hiện sau khi bạn ăn, uống món gì hoặc tiếp xúc với đồ vật gì hay không?
Việc hiểu rõ chi tiết đặc điểm mụn trứng cá sẽ giúp quá trình điều trị mụn hiệu quả và thuận lợi hơn.
Xem thêm: Hình ảnh phân biệt các loại mụn trứng cá
Lịch sử trị mụn
Việc sử dụng kháng sinh hay các hoạt chất trị mụn không đúng cách có thể gây tình trạng kháng thuốc, nhờn thuốc, kích ứng khi dùng thuốc. Bởi vậy, bạn cần ghi nhớ lịch sử trị mụn và thông báo cho bác sĩ da liễu để thay đổi sản phẩm trị liệu phù hợp.
Quy trình chăm sóc da mụn ban ngày
Quy trình chăm sóc da mụn ban ngày tập trung vào bảo vệ và dưỡng da nhẹ nhàng. Dưới đây là các bước cụ thể:
Rửa mặt
Rửa mặt buổi sáng giúp bạn loại bỏ các sản phẩm chăm sóc da ban đêm và dầu thừa. Thao tác rửa mặt phù hợp với hầu hết làn da mụn là dùng đầu ngón tay hoặc khăn mềm di chuyển nhẹ trên da mặt, tập trung làm sạch vùng xương hàm, cổ và quanh tai.
Ngoài ra, bạn cần lựa chọn được sữa rửa mặt phù hợp với làn da của mình. Theo TS.BS Akhavan – Trung tâm Y tế Mount Sinai, những làn da dầu mụn nên rửa mặt bằng rửa rửa mặt dạng kem, không chứa acid salicylic. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tránh dùng bọt biển hoặc dụng cụ có tính mài mòn gây tổn thương da.
Một số rửa rửa mặt nhẹ nhàng cho da mụn như: Cetaphil, Neutrogena, Clearasil Rapid Rescue Wash,…
Đọc thêm: Rửa mặt với nước ấm liệu có giúp da hết mụn?
Sử dụng Toner
Sử dụng toner là bước loại bỏ dầu thừa, tạp chất cũng như cân bằng lại độ pH và độ ẩm của da. Sau khi rửa sạch mặt, bạn thấm toner vào miếng bông tẩy trang rồi nhẹ nhàng thoa đều khắp mặt và cổ.
Khi dùng toner, bạn cần chú ý lựa chọn dòng sản phẩm phù hợp với tính chất da của mình. Về cơ bản, toner được chia làm 2 dòng chính, gồm:
- Toner chứa cồn: Giúp loại bỏ dầu trên da hiệu quả, phù hợp với da nhờn, ít mụn. Những người có làn da khô hoặc dễ kích ứng không nên lựa chọn sản phẩm này.
- Toner không cồn: Giúp làm sạch và dưỡng ẩm. Phù hợp với người có làn da khô, da nhờn nhiều mụn hoặc da nhạy cảm.
Dựa trên 2 dòng toner trên, bạn cân nhắc các sản phẩm khác nhau dựa trên thành phần trị mụn như: acid salicylic hoặc acid glycolic giúp tăng loại bỏ tế bào chết, giúp làm sạch lỗ chân lông.
Dùng sản phẩm trị liệu
Buổi sáng là thời điểm lý tưởng để tác động đến các vết mụn mới hình thành. Bởi vậy, các sản phẩm trị mụn và sẹo thâm được sử dụng ngay sau khi khi nước hoa hồng khô hoàn toàn trên da. Tùy vào yêu cầu của từng sản phẩm mà bạn có thể chỉ cần thoa hoặc chấm trên vùng da bị mụn, hay toàn bộ khuôn mặt.
Các sản phẩm trị mụn phù hợp ở thời điểm này thường chứa các hoạt chất như: axit salicylic, benzoyl peroxide và lưu huỳnh. Đây là những hoạt chất tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và góp phần làm tan các nút tắc sâu trong lỗ chân lông. Bạn có thể tham khảo một số sản phẩm như: Rapid Clear Salicylic Acid, Effaclar Duo của La Roche-Posay,…
Có thể bạn quan tâm: Trị mụn với kem đánh răng có hiệu quả không?
Cấp ẩm cho da
Nhiều người bị mụn bỏ qua bước cấp ẩm vì nghĩ rằng những sản phẩm này có thể gây bít tắc lỗ chân lông. Thực tế hoàn toàn ngược lại.
Các bác sĩ da liễu cho biết, cấp ẩm là bước vô cùng quan trọng. Lớp dưỡng ẩm tạo hàng rào ngăn cản sự tiếp xúc của da và môi trường, nhờ đó giữ nước, giúp cho da mềm mại. Bỏ qua bước này, làn da của bạn có thể bị khô, xỉn màu và dễ nhiễm trùng.
Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn các sản phẩm kết cấu nhẹ và “free oil”, chúng không gây tắc nghẽn lỗ chân lông, tránh hình thành mụn mới hoặc khiến mụn nghiêm trọng hơn. Bên cạnh đó, các sản phẩm kem dưỡng kết hợp chống nắng cũng được lựa chọn như: Elta MD’s UV Clear Broad-Spectrum SPF 46, Cetaphil DermaControl Oil Absorbing Moisturizer SPF 30,…
Kem chống nắng
Nhiều hoạt chất trị mụn khiến da nhạy cảm hơn với ánh sáng, dễ bắt nắng và tổn thương. Do đó, sử dụng kem chống nắng được coi là bước bắt buộc trong quy trình chăm sóc da mụn.
Bạn có thể lựa chọn các kem dưỡng ẩm chống nắng. Tuy nhiên, hãy lựa chọn một sản phẩm chống nắng chuyên biệt nếu có thể. Một số lưu ý khi chọn kem chống nắng cho da mụn:
- Bạn cũng cần lựa chọn dòng kem chống nắng phù hợp với tính chất da, hạn chế hình thành nhân mụn.
- Sử dụng riêng kem chống nắng dành cho da mặt và toàn thân vì độ nhạy cảm ở hai vùng da này khác nhau.
- Những kem chống nắng chứa cồn, phụ liệu và hương liệu có thể gây kích ứng, khiến da nổi nhiều mụn hơn.
- SPF cao giúp chống nắng tốt nhưng cũng dễ gây bít tắc lỗ chân lông. Vì vậy, chỉ số SPF phù hợp cho da mụn nhẹ là 50, mụn vừa đến nặng là 30, nếu mụn nghiêm trọng bạn chỉ nên lựa chọn SPF 15.
Quy trình chăm sóc da ban đêm
Các bước dưỡng da trong quy trình chăm sóc da ban đêm cũng tương tự như ban ngày. Tuy nhiên, tác động chính của những phương pháp này tập trung việc chữa lành, giúp phục hồi tổn thương trên da đồng thời ngăn mụn mới hình thành.
Dưới đây là một số gợi ý chuyên gia dành cho bạn.
Tẩy trang
Tẩy trang là bước đầu tiên bạn thực hiện cho quy trình chăm sóc da ban đêm. Sản phẩm tẩy trang loại bỏ hoàn toàn sản phẩm chăm sóc da, dầu nhờn, bụi bẩn và sản phẩm trang điểm trên da mặt. Bạn có thể lựa chọn một trong số các dạng tẩy trang như:
- Nước tẩy trang: Được sử dụng phổ biến nhất, có thể dùng thay thế sữa rửa mặt trong một số trường hợp.
- Dầu tẩy trang: Phù hợp với những người thường xuyên trang điểm.
- Gel tẩy trang: Kết cấu lỏng nhẹ, phù hợp với nhiều loại da khác nhau.
- Sữa tẩy trang: Giữ ẩm tốt cho da, hạn chế tình trạng da khô, căng rít.
- Khăn tẩy trang: Tiện dụng tuy nhiên có chứa cồn nên có thể gây nổi mụn.
Rửa mặt
Rửa mặt buổi tối nhằm loại bỏ hoàn toàn tạp chất trên da sau bước tẩy trang. Khác với bước rửa mặt ban ngày, bạn có thể lựa chọn những sản phẩm chứa hoạt chất trị mụn và làm sạch chuyên sâu hơn. Tuy nhiên, cần lưu ý độ pH của sản phẩm chỉ nên thay đổi trong khoảng 5.5 – 7.5.
Để lựa chọn được sữa rửa mặt buổi tối phù hợp, bạn có thể dựa trên các tiêu chí như:
- Làm sạch da nhẹ nhàng.
- Không làm mất độ ẩm tự nhiên của da.
- Chứa các hoạt chất trị mụn như: benzoyl peroxide và axit salicylic
Sử dụng Toner
Dùng toner như một bước cấp ẩm và cân bằng pH cho da trong quy trình chăm sóc da buổi tối. Việc làm này cũng giúp bạn có cảm giác da sạch và thoáng hơn.
Bạn có thể sử dụng toner đã dùng buổi sáng hoặc cân nhắc sang những sản phẩm cấp ẩm, làm dịu và phục hồi tốt hơn như: Avène Gentle Toning Lotion hay Paula’s Choice Skin Balancing Pore-Reduce Toner
Dùng sản phẩm trị mụn
Trong quy trình buổi tối, bạn nên ưu tiên các sản phẩm trị mụn cục bộ hoặc chấm điểm trên các nốt mụn. Điều này sẽ hạn chế được cảm giác bí bách và ngăn bít tắc lỗ chân lông.
Một trong những hoạt chất trị mụn được các bác sĩ da liễu ưa chuộng là axit azelaic, có nguồn gốc từ ngũ cốc. Hoạt chất này giúp tiêu diệt vi khuẩn, tẩy tế bào chết và làm mờ các vết thâm mụn hiệu quả. Một sản phẩm được TS.BS Akhavan gợi ý là Azelaic Acid Suspension 10% của The Ordinary.
Cấp ẩm cho da
Khác với buổi sáng, kem dưỡng ẩm buổi tối không được chứa SPF. Thay vào đó, bạn nên cân nhắc những dòng sản phẩm chứa retinoid hoặc acid hyaluronic như: TriAcnéal Night Smoothing Lotion của Avene hoặc Hydro Boost Gel-Cream của Neutrogena. Đây là những sản phẩm có khả năng giữ ấm và phục hồi da tốt.
Ngoài ra, bạn cũng có thể cân nhắc sử dụng các dầu dưỡng da giúp duy trình quá trình hydrat hóa, bổ sung dầu tự nhiên và giúp làm mịn da. Sản phẩm dầu dưỡng được nhiều chuyên gia đều xuất là: UFO Ultra-Clarifying của Sunday Riley. Sản phẩm này cũng chứa 1,5% axit salicylic và giúp điều trị mụn trứng cá
Tẩy da chết
Tẩy da chết không nằm trong các bước chăm sóc da hàng ngày. Việc làm này giúp loại bỏ các tế bào da chết được tích tụ hàng ngày trên da, qua đó ngăn bít tắc lỗ chân lông, gây mụn.Tần suất tẩy da chết được khuyến cáo là 2 – 3 lần/ tuần.
Làn da mụn có nhiều tổn thương và thường tồn đọng vi khuẩn, bạn nên lựa chọn các sản phẩm tẩy da chết vật lý dạng scrub hoặc gel chứa than hoạt tính. Nếu dùng tẩy da chết hóa học, bạn nên lựa chọn loại nồng độ thấp và tránh kết hợp đồng thời với các liệu pháp tẩy da chết khác khiến da bị tổn thương.
Lưu ý tuyệt đối không nên tẩy da chết bằng cách cạo lông mặt thường xuyên, xem ngay tác hại khi cạo lông mặt thường xuyên.
Trên đây là bài viết chi tiết về quy trình chăm sóc da mụn từ ban ngày đến ban đêm có kèm theo gợi ý của các chuyên gia da liễu. Bên cạnh việc chăm da từ bên ngoài, bạn cũng có thể làm đẹp da từ bên trong với dầu hoa anh thảo Oeneva TUỆ LINH – để cung cấp các dưỡng chất từ bên trong giúp da sáng mịn, giảm mụn, mờ thâm nám.
Tài liệu tham khảo:
- https://www.verywellhealth.com/how-to-create-the-perfect-skin-care-routine-15658#toc-cleanse-gently-but-well
- https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/acne-prone-skin
- https://www.byrdie.com/adult-acne-routine-4843241
